Bilim insanları iki ayak üzerinde yürümenin evrimine ışık tutabilecek yeni bir büyük insansı maymun fosili buldu.
İki ayak üzerinde yürümek insanın en karakteristik özelliklerinden biri. Fosili bulunan Danuvius guggenmosi adlı büyük insansı maymun türünün hem dallarda yaşamaya uygun kolları hem de insana benzer bacakları bulunuyor.
Bugüne kadar iki ayak üzerinde yürüyebilen en eski türün 6 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyordu. Uzmanlar bu türün ise 12 milyon yıl önce yaşadığını hesapladı.
İncelenen fosiller Almanya’nın Bavyera bölgesinde 2015 ve 2018 yıllarında bulunmuştu. Fosillerden biri erkek, ikisi dişi ve biri yavruya ait. Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nden Prof. Madelaine Böhme “Güney Almanya’daki fosiller paleoantropoloji alanında yeni bir dönem açtı. Bu bulgular büyük insanı maymunlar ve insanların evrimlerine dair temel bilgilerimizi sorguluyor” dedi.
Böhme’ye göre bu büyük insansı maymun, insanların insansılardan evrimindeki “kayıp halka” için en ideal model.
Erkek Danivus el kemikleri.
Bu bulgu iki ayak üzerinde yürümenin evrimi hakkında neler söylüyor?
Charles Darwin’den bu yana atalarımızın nasıl ve ne zaman iki ayak üstünde yürümeye başladığı üzerine yoğun tartışmalar var. En çok da bu özelliğin orangutan gibi ağaçlarda yaşayan bir türde mi geliştiği yoksa goriller gibi yerde fakat kollarını kullanarak yürüyen insansı maymunlarda mı geliştiği merak konusuydu.
Nature dergisinde yayımlanan yeni araştırma dik yürüyüşümüzün insanların insansı maymunlarla ortak atası olan türlerde başlamış olabileceğini ortaya koyuyor. Üstelik daha önce düşünüldüğü gibi Afrika’da değil, Avrupa’da.
11,62 milyon yıl önce yaşayan bu tür iki ayak üzerinde yürürken ağaçlara tırmanmak için dört bacağını, iki eli ve ayaklarını kullanıyordu. University of Toronto’dan Prof. David Begun, “Danuvius insanlarda görülen arka uzuvların baskın olarak kullanıldığı türden yürüme ile günümüzdeki insansı maymunlarda görülen ön uzuvların baskın kullanıldığı ağaçlara tırmanma özelliklerinin bir arada bulunduğu bir tür” diyor.
Danuvius neye benziyordu?
Erkek iskeletinden geri kalan 21 parça.
Daha büyük kısmı korunmuş olan erkek iskeleti günümüz bonobolarını andırıyor. Bir metre yükseklikte ve 31 kilogram ağırlıkta olan türün dişisi ise 18 kilogram ile günümüzdeki tüm büyük insansı maymunlardan daha hafif.
Günümüze ulaşmayı başaran iskelet parçasının iyi bir şekilde korunmuş olması, araştırmacılara hayvanın nasıl hareket ettiğini ortaya koyma imkânı tanıdı. Prof. Böhme, “İlk defa bu kadar eski ve tek bir hayvandan alınmış fosilde aralarında bilek, kalça, diz ve ayak bileğinin de bulunduğu önemli eklemlerin hareketlerini incelemeyi başardık. Bazı kemiklerin diğer büyük insansı maymunlardansa insana ne kadar benzediğini görmek bizi hayrete düşürdü” dedi.
Danuvius’un yapısı, duruşu ve hareket tarzı primatlar arasında eşsiz. İki ayak üstüne nasıl kalktığımızı öğrenmek, türümüzün evrimine dair temel soruların önemli bir kısmına cevap verecek.
İki ayak üstünde yürümek, atalarımıza ellerini kullanarak dokunma, keşfetme ve alet yapma imkanları tanıdığı için evrimimizin en önemli dönüm noktalarından biri olarak gözüküyor.
Büyük insansı maymun nedir?
İnsanlar, şempanzeler, goriller, orangutanlar ve gibonların içinde bulunduğu hayvan türleri insansı maymun veya hominoidea adlı üst familyaya mensup.
Gibonların yer aldığı familya dışında diğer insansı maymun türleri ise, bu üst familyanın altında hominidae adlı familyada yer alıyor ve cüsselerinin daha iri olması nedeniyle büyük insansı maymun olarak adlandırılıyorlar.
Kaynak: bbc.com/news/science-environment
