Bağımlı kişilerin beyni, ödül beklentisine daha düşük tepki mi veriyor?


Bağımlı bireylerin ne zaman bir ödül bekleyebileceklerini öğrenmeleri zor olabilir. Bu öğrenme problemi, belki de neden bağımlılığa daha yatkın olduklarını ve neden alışkanlıklarından kurtulmada zorlandıklarını açıklayabilir. Radboud Üniversitesi Tıp Merkezindeki araştırmacılar, beyin görüntüleme literatürünün kapsamlı meta-analizinde net bir sonuca ulaştılar. Bulgular, geçtiğimiz Şubatta, JAMA Psikiyatri Dergisinde yayınlandı.

Bağımlılık sürecine girmiş kişilerin beyni, ödüllendirmeyi bağımlı olmayanlardan daha farklı işlerler. Bunun “daha fazla” veya “daha az” beyin aktivitesi ile ilişkili olup olmadığı açık bir sorudur. Nitekim geçmiş araştırmalarda çelişkili bulgular ortaya çıkmıştı.

Radboud Üniversitesi araştırmacılarından Arnt Schellekens, Guillaume Sescousse ve Maartje Luijten güvenilir bir cevap bulmak için alkol, nikotin, kokain ve kumar da dâhil olmak üzere, çeşitli maddelere bağımlı olan ve hiçbir bağımlılığı olmayan 1200’den fazla kişinin beyin ödül hassasiyetini araştıran 25 farklı çalışmayı, meta-analiz yöntemiyle incelediler. Bağımlı bireylerin beyninin, “ödül beklentisine” ve “ödüle” farklı tepkiler verdiğini keşfettiler.

Ödül

Madde veya kumar bağımlılığı olan kişiler, bağımlı olmayan bireylerle karşılaştırıldığında parasal beklentilerde zayıf bir beyin tepkisi göstermektedir. Araştırmacılardan Psikiyatrist Arnt Schellekens, “Beynin ödül devresinin çekirdek bölgesi olan striatumda, ödüllerden çok da bir şey beklemediklerini gösteren daha az beyin aktivitesi var” diyor. Buna ek olarak maddelere bağımlı bireylerin striatumu, ödülün alınmasına daha güçlü bir tepki vermektedir. “Genelde bir ödülü almanın arttırdığı şok olarak yorumlanan bu tepki, gerçekte düşük beklentilerden kaynaklanabilir.” Buna karşın kumar bağımlısı insanlar arasında aynı etkiye rastlanılmamıştır.  Öğrenme ProblemiÖdül uyaranları, öğrenme davranışında önemli bir rol oynuyor. Araştırmacılar bulgularını, öğrenme sorunlarının temelinde bağımlılığın yattığı yönünde bir işaret olarak yorumluyorlar. Beyinde ödül işlemesi mekanizması bozulduğundan bu hastalar, para karşılığında ne beklemeleri gerektiğini öğrenemezler. Bu olgu, uyuşturucu kullanmamayı veya oyun oynamamayı tercih etmekte neden başarısız olduklarını açıklayabilir.

Bağımlı Kişilerin Tedavisi

İleri araştırmalar, bu öğrenme süreçlerini örneğin psikolojik danışmanlık veya ilaç yoluyla tedavinin mümkün olup olmadığını ortaya koyacaktır. Schellenkens, “Para, toplumsal kazanım veya uyuşturucu gibi çeşitli ödüllere verilen tepkileri karşılaştırmak ve bu tepkilerin zamanla nasıl değiştiğini görmek istiyoruz. Bunun bağımlılık tedavisine, bağımlılığa katkıda bulunan beyin mekanizmalarının daha da iyi anlaşılmasına fayda sağlayacağına inanıyoruz” diye özetliyor.

Radboud University Nijmegen Medical Centre

 Çeviren Muhammed Şahin

Kaynak: Science Daily Sitesi/Feb 2, 2017. 

Related Posts

Sevilla, Fenerbahçe maçına hazır

UEFA Avrupa Ligi Son 16 Turu ilk maçında Fenerbahçe’yi konuk edecek Sevilla, hazırlıklarını tamamladı. Teknik direktör Jorge Sampaoli yönetiminde tesislerdeki idmanın ilk 15 dakikası basın mensuplarına açık…

Akşener’in masayı dağıtmasının ardından Kaftancıoğlu’ndan, “Umutsuz olmayın” paylaşımı: Gidecekler

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in, 6’lı Masa’da 5 liderin Kılıçdaroğlu’nun adaylığını desteklediğini, buna karşı çıktıklarını söylemesinin ardından CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu’ndan dikkat çeken bir…

Halkla İlişkilerde Hangi Etik Teori Geçerlidir?

Halkla ilişkiler çalışanları arasında etik karar verme konusunda bariz bir boşluk göze çarpmaktadır. Peki, bu alandaki profesyoneller neden etik kararlar alamıyorlar veya etik bir ses oluşturamıyorlar? Profesyoneller…

Veri Simsarları Gizliliğinizi Nasıl Tehdit Ediyor?

Veri simsarları ve kişisel bilgilerle ilgili sorularınız yanıtlandı. Eğer son birkaç ayda “veri komisyoncusu” terimini fark etmeye başladıysanız, yalnız değilsiniz. Ayrıntıları merak ediyorsanız, işte bilmeniz gerekenler. Bilgi…

İşkolikler, Alışverişkolikler, Dijital Takıntılılar: Bağımlılıkta Sınırı Nereye Çekeceğiz?

Beyin Taramalarının Görüntüleri Saat yönünde, sol üstten sırasıyla: Normal bir beyin, obez bir kişinin beyni, bir alkoliğin beyni, bir kokain kullanıcısının beyni… Bu görüntülerdeki parlak renkli alanlar,…

Proje Yönetiminde Suskunluk Sarmalı

Suskunluk Sarmalı kuramı, 1964 yılında bilim insanı Elisabeth Noelle Neumann tarafından ortaya konmuş bir kitle iletişim modelidir. Neumann’ın yaptığı deneylerle oluşturduğu bu kuram “Eğer bir ortamda bir grup…

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir